Saturnin zajímavosti
Zdeněk Jirotka
Saturnin vyšel poprvé v roce 1942. Doposud se dočkal 24 vydání v českém jazyce a jeho autor patří mezi národní klasiky české humoristické literatury. Román byl úspěšně převeden do filmové i televizní podoby a od dob svého vzniku se stále znovu objevuje také jako divadelní představení. V roce 2009 byl čtenáři zvolen nejpopulárnější knihou v anketě České televize „Kniha mého srdce“, v roce 2018 vyhrál prestižní cenu v soutěži Magnesia Litera v kategorii „Kniha století“. Vydání s originálními barevnými ilustracemi Adolfa Borna je dostupné také v překladech renomovaných zahraničních bohemistů: anglicky, španělsky, italsky, německy, francouzsky, rusky; letos vychází v polštině, v úzké spolupráci s wrocławským nakladatelstvím Afera (přeložil a doslov napsal L. Engelking), a ve slovenštině (Ľ. Feldek). Chystají se další překlady.... celý text
Zajímavosti (11)
Předmluva k prvnímu vydání Saturnina v polštině - 2.část
(1.část viz níže)
W dwadzieścia lat później służył w Krakowie w wojsku mój dziadunio, Jan Jirotka, urodzony 18 lipca 1846 roku. Zachowała się wiadomość, że w tym czasie w zaletach żołnierskich mego przodka zaszła uderzająca zmiana, a jego przełożeni nie mogli zrozumieć, co się z nim właściwie stało. W jednej se starych piosenek austriackich mówi się żartobliwie, że „gdzie cesarz pan skarby ma, tam postawi kanoniera, rano się z nim już nie spotka“. Historia mego dziadunia była inna. Gdyby go byli w tym czasie postawili na warcie koło prochowni, dziadunio by tam rano na pewno był, ale w ówczesnym stanie ducha byłby może nie zauważył, że mu tę prochownię ktoś ukradł.
Wyjaśnienie było proste: kto by wśród cichej nocy myślał o prochowni, gdy może myśleć o uroczej Filipinie Skolmowskiej? Młodzi ludzie spotykali się coraz częściej, a gdy pewnego dnia mój dziadunio oświadczył, że chciałby mieć wnuka pisarza, panna Skolmowska mu ten długofalowy plan zatwierdziła i wyraziła gotowość wzięcia udziału w jego realizacji. Tym się tłumaczy, że moja babcia była Polką.
Z książki, którą niniejszym przedkładam polskim Czytelnikom, można się dowiedzieć, że dziadunio służył również we Włoszech i że się tam w nim zakochała jakaś hrabianka. Jest to prawda, sam mi o tom opowiadał, a babcia się pobłażliwie uśmiechała. Ważne jest to, że się nie ożenił z tą hrabianką, ale z uroczą córką polskiego górnika. Ja to pochwalam. Raz dlatego, że babcię Filipinkę kochałem, a po drugie dlatego, że ta włoska hrabianka psułaby mi dziś niepotrzebnie opinię kadrową i pochodzenie socjalne.
Zdeněk Jirotka (kapr)
Předmluva k prvnímu vydání Saturnina v polštině - 1.část
(2.část viz výše)
Přeložil Rudolf Janíček - Vydalo nakladatelství „ŚLĄSK“- KATOWICE 1958
P R Z E D M O W A
DO POLSKIEGO WYDANIA „SATURNINA“
PANIE i PANOWIE!
Niech mi będzie wolno skorzystać z okazji, że moja pierwsza książka przetłumaczona została na język polski jako druga książka, a druga książka jako pierwsza książka, w rezultacie czego …..
Krótko mówiąc, napisałem naprzód „Saturnina“, a potem „Człowieka z psem“. Na język polski przetłumaczone zostały w odwrotnym porządku. Teraz - mam nadzieję - sprawa jest jasna i jak z tego widać, jeśli mam tylko trochę czasu - potrafię powiedzieć zrozumiale to, co mam na myśli. Ta cecha umysłu zrobiła ze mnie pisarza.
Ale muszę powrócić jeszcze raz do pierwszego zdania. Niech mi będzie wolno przy tej okazji serdecznie Was pozdrowić i poprosić, żebyście nie widzieli we mnie cudzoziemca.
Moje wzajemne stosunki z narodem polskim rozwijały się pomyślnie już od dnia 16 maja 1850 roku, kiedy to w domu nr 110 przy ul. Łobzowskiej, na krakowskim przedmieściu Piaski, górnikowi - Michaiłowi Skolmowskiemu - i jego żonie, z domu Żelazek, urodziła się córka Filipina.
(pokračování - viz 2.část předmluvy) (kapr)
Divadelní představení divadla v Českých Budějovicích mohu vřele doporučit všem milovníkům knihy. Perfektní zpracování (včetně "živé" swingové muziky). Viděla jsem již 2x a doufám, že to ještě "dám" znovu. (Jana283)
V roce 2015 uvedlo Národní divadlo Brno Saturnina jako "swingovou grotesku pro celou rodinu". Představení je aktuálně na dlouhou dobu dopředu beznadějně vyprodané. Z osobní zkušenosti mohu říci, že je skvělé!
http://www.ndbrno.cz/cinohra/saturnin (PájaŽáková)
V roce 2009 román vyhrál čtenářskou anketu Kniha mého srdce. (chaera)
Podle literárních kritiků se Jirotka inspiroval anglickou literaturou, mj. dílem Jerome Klapky Jeromeho a romány a povídkami anglického spisovatele Pelham Grenville Wodehouse, v nichž vystupuje sluha Jeeves. (Edona)
Původní text románu byl po roce 1948 upraven tak, aby byl vhodný pro socialistického čtenáře. Jako takový je vydáván dodnes. (Edona)
Na motivy románu natočil roku 1994 režisér Jiří Věrčák celovečerní film Saturnin, který byl posléze zpracován i do podoby čtyřdílného televizního seriálu. (Edona)
Protože za 2. světové války bylo velké riziko nočních náletů, lidé zatemňovali okna. Z tohoto důvodu Zdeněk Jirotka psal Saturnina po nocích v koupelně, kde neměli okno a kde mohl bez problému svítit. (Edona)
Kniha obsadila první příčku v české celonárodní anketě Kniha mého srdce s 38430 hlasy. (Edona)
V celé knize není ani jednou zmíněno jméno hlavní postavy, která je zároveň vypravěčem celé knihy. Pro filmovou a televizní podobu bylo proto jméno dodatečně vymyšleno scénáristy. (zoew)
Štítky knihy
přátelství prvotina humor zfilmováno česká literatura léto humoristické romány stereotypy komorníci klasická literatura
Autorovy další knížky
2008 | Saturnin |
1999 | Muž se psem |
1969 | Sedmilháři |
2000 | Pravidla se změnila |
1994 | Velká kniha sedmilhářů |